İnternet Nasıl Çalışır?

Bir geliştirici olarak, internetin ne olduğu ve nasıl çalıştığı hakkında sağlam bir anlayışa sahip olmak önemlidir. Çoğu modern yazılım uygulamasının üzerine inşa edildiği temeldir. Etkili, güvenli ve ölçeklenebilir uygulamalar ve hizmetler oluşturmak için internetin nasıl çalıştığına ve gücünden ve bağlantısından nasıl yararlanacağınıza dair sağlam bir anlayışa sahip olmanız gerekir.

Bu yazıda, ne olduğu, nasıl çalıştığı, bazı temel kavramlar, terminoloji ve internette uygulama ve hizmetler oluşturmak için kullanılan bazı yaygın protokoller dahil olmak üzere internetin temellerini ele alacağız.

• İnternete Giriş
• İnternet Nasıl Çalışır: Genel Bir Bakış
• Temel Kavramlar ve Terminoloji
• İnternette Protokollerin Rolü
• IP Adreslerini ve Alan Adlarını Anlama
• HTTP ve HTTPS’ye Giriş
• TCP/IP ile Uygulama Oluşturma
• SSL/TLS ile İnternet İletişimini Güvenli Hale Getirme
• Gelecek: Yükselen Trendler ve Teknolojiler
• Son

Anlatacak çok şeyimiz var, o yüzden başlayalım!

İnternete Giriş

İnternetin ne olduğunu öğrenmeden önce, bir Ağın ne olduğunu anlamamız gerekir. Ağ, birbirine bağlı bir grup bilgisayar veya diğer cihazlardır. Örneğin, evinizde bir bilgisayar ve cihaz ağınız olabilir. Yan tarafta yaşayan arkadaşınız da benzer bir cihaz ağına sahip olabilir. Komşuları da benzer bir cihaz ağına sahip olabilir. Tüm bu ağlar birbirine bağlandığında interneti oluşturur.

İnternet bir ağlar ağıdır.

İnternet, 1960’ların sonlarında Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı tarafından nükleer bir saldırıya dayanabilecek merkezi olmayan bir iletişim ağı oluşturmanın bir yolu olarak geliştirildi. Yıllar geçtikçe, dünyayı kapsayan karmaşık ve sofistike bir ağa dönüştü.

Günümüzde internet, dünya çapında milyarlarca insan tarafından bilgiye erişmek, arkadaşlarınızla ve ailenizle iletişim kurmak, iş yapmak ve çok daha fazlası için kullanılan modern yaşamın önemli bir parçasıdır. Bir geliştirici olarak, internetin nasıl çalıştığına ve onu destekleyen çeşitli teknolojiler ve protokollere dair sağlam bir anlayışa sahip olmak çok önemlidir.

İnternet Nasıl Çalışır: Genel Bir Bakış

Yüksek düzeyde internet, cihazları ve bilgisayar sistemlerini bir dizi standart protokol kullanarak birbirine bağlayarak çalışır. Bu protokoller, cihazlar arasında bilgi alışverişinin nasıl yapıldığını tanımlar ve verilerin güvenilir ve güvenli bir şekilde iletilmesini sağlar.

İnternetin çekirdeği, farklı cihazlar ve sistemler arasındaki trafiği yönlendirmekten sorumlu olan, birbirine bağlı yönlendiricilerden oluşan küresel bir ağdır. İnternet üzerinden veri gönderdiğinizde, cihazınızdan bir yönlendiriciye gönderilen küçük paketlere bölünür. Yönlendirici paketi inceler ve hedefine giden yoldaki bir sonraki yönlendiriciye iletir. Bu işlem, paket nihai hedefine ulaşana kadar devam eder.

Paketlerin doğru bir şekilde gönderilip alındığından emin olmak için internet, İnternet Protokolü (IP) ve İletim Kontrol Protokolü (TCP) dahil olmak üzere çeşitli protokoller kullanır. IP, paketleri doğru hedeflerine yönlendirmekten sorumludur, TCP ise paketlerin güvenilir bir şekilde ve doğru sırada iletilmesini sağlar.

Bu temel protokollere ek olarak, İnternet üzerinden iletişim ve veri alışverişini sağlamak için kullanılan Alan Adı Sistemi (DNS), Köprü Metni Aktarım Protokolü (HTTP) ve Güvenli Yuva Katmanı/Aktarım Katmanı Güvenliği (SSL/TLS) protokolü dahil olmak üzere çok çeşitli başka teknolojiler ve protokoller vardır. Bir geliştirici olarak, internet üzerinden iletişim ve veri alışverişini sağlamak için bu farklı teknolojilerin ve protokollerin birlikte nasıl çalıştığına dair sağlam bir anlayışa sahip olmak önemlidir.

Temel Kavramlar ve Terminoloji

İnterneti anlamak için bazı temel kavramlara ve terminolojiye aşina olmak önemlidir. Dikkat edilmesi gereken bazı temel terimler ve kavramlar şunlardır:

• Paket: İnternet üzerinden iletilen küçük bir veri birimi.
• Yönlendirici: Veri paketlerini farklı ağlar arasında yönlendiren bir cihaz.
• IP Adresi: Bir ağdaki her cihaza atanan ve verileri doğru hedefe yönlendirmek için kullanılan benzersiz bir tanımlayıcı.
• Alan Adı: Bir web sitesini tanımlamak için kullanılan, google.com gibi, insanlar tarafından okunabilen bir ad.
• DNS: Alan Adı Sistemi, alan adlarını IP adreslerine çevirmekten sorumludur.
• HTTP: Köprü Metni Aktarım Protokolü, bir istemci (web tarayıcısı gibi) ve bir sunucu (web sitesi gibi) arasında veri aktarmak için kullanılır.
• HTTPS: İstemci ve sunucu arasında güvenli iletişim sağlamak için kullanılan şifrelenmiş bir HTTP sürümü.
• SSL/TLS: Secure Sockets Layer (Güvenli Yuva Katmanı) ve Transport Layer Security (Aktarım Katmanı Güvenliği) protokolleri, internet üzerinden güvenli iletişim sağlamak için kullanılır.

Bu temel kavramları ve terimleri anlamak, internet ile çalışmak ve internet tabanlı uygulamalar ve hizmetler geliştirmek için çok önemlidir.

İnternette Protokollerin Rolü

Protokoller, internet üzerinden iletişim ve veri alışverişini sağlamada kritik bir rol oynar. Protokol, cihazlar ve sistemler arasında bilgi alışverişinin nasıl yapıldığını tanımlayan bir dizi kural ve standarttır.

İnternet Protokolü (IP), İletim Kontrol Protokolü (TCP), Kullanıcı Datagram Protokolü (UDP), Alan Adı Sistemi (DNS) ve diğerleri dahil olmak üzere internet iletişiminde kullanılan birçok farklı protokol vardır.

IP, veri paketlerini doğru hedeflerine yönlendirmekten sorumluyken, TCP ve UDP paketlerin güvenilir ve verimli bir şekilde iletilmesini sağlar. DNS, alan adlarını IP adreslerine çevirmek için kullanılır ve HTTP, istemciler ve sunucular arasında veri aktarmak için kullanılır.

Standartlaştırılmış protokolleri kullanmanın en önemli faydalarından biri, farklı üreticilerin ve satıcıların cihazlarının ve sistemlerinin birbirleriyle sorunsuz bir şekilde iletişim kurmasına izin vermesidir. Örneğin, bir şirket tarafından geliştirilen bir web tarayıcısı, her ikisi de HTTP protokolüne bağlı olduğu sürece başka bir şirket tarafından geliştirilen bir web sunucusuyla iletişim kurabilir.

Bir geliştirici olarak, internet iletişiminde kullanılan çeşitli protokolleri ve bunların internet üzerinden veri ve bilgi aktarımını sağlamak için birlikte nasıl çalıştıklarını anlamak önemlidir.

IP Adreslerini ve Alan Adlarını Anlama

IP adresleri ve alan adları, internetle çalışırken anlaşılması gereken önemli kavramlardır.

IP adresi, bir ağdaki her cihaza atanan benzersiz bir tanımlayıcıdır. Verileri doğru hedefe yönlendirmek ve bilgilerin hedeflenen alıcıya gönderilmesini sağlamak için kullanılır. IP adresleri genellikle “192.168.1.1” gibi noktalarla ayrılmış dört sayıdan oluşan bir dizi olarak temsil edilir.

Alan adları ise web sitelerini ve diğer internet kaynaklarını tanımlamak için kullanılan, insan tarafından okunabilen adlardır. Genellikle noktalarla ayrılmış iki veya daha fazla bölümden oluşurlar. Örneğin, “google.com” bir alan adıdır. Alan adları, Alan Adı Sistemi (DNS) kullanılarak IP adreslerine çevrilir.

DNS, alan adlarını IP adreslerine çevirmekten sorumlu olan internet altyapısının kritik bir parçasıdır. Web tarayıcınıza bir alan adı girdiğinizde, bilgisayarınız bir DNS sunucusuna bir DNS sorgusu gönderir ve bu da karşılık gelen IP adresini döndürür. Bilgisayarınız daha sonra istediğiniz web sitesine veya başka bir kaynağa bağlanmak için bu IP adresini kullanır.

HTTP ve HTTPS’ye Giriş

HTTP (Köprü Metni Aktarım Protokolü) ve HTTPS (HTTP Secure), internet tabanlı uygulamalarda ve hizmetlerde en yaygın kullanılan protokollerden ikisidir.

HTTP, bir istemci (web tarayıcısı gibi) ile bir sunucu (web sitesi gibi) arasında veri aktarmak için kullanılan protokoldür. Bir web sitesini ziyaret ettiğinizde, web tarayıcınız sunucuya bir HTTP isteği göndererek istediğiniz web sayfasını veya başka bir kaynağı sorar. Sunucu daha sonra istemciye istenen verileri içeren bir HTTP yanıtı gönderir.

HTTPS, SSL/TLS (Güvenli Yuva Katmanı/Aktarım Katmanı Güvenliği) şifrelemesi kullanarak istemci ve sunucu arasında iletilen verileri şifreleyen HTTP’nin daha güvenli bir sürümüdür. Bu, oturum açma kimlik bilgileri, ödeme bilgileri ve diğer kişisel veriler gibi hassas bilgilerin korunmasına yardımcı olan ek bir güvenlik katmanı sağlar.

HTTPS kullanan bir web sitesini ziyaret ettiğinizde, web tarayıcınız adres çubuğunda bağlantının güvenli olduğunu belirten bir asma kilit simgesi görüntüler. Web sitesi adresinin başında “http” yerine “https” harflerini de görebilirsiniz.

TCP/IP ile Uygulama Oluşturma

TCP/IP (İletim Kontrol Protokolü/İnternet Protokolü), çoğu internet tabanlı uygulama ve hizmet tarafından kullanılan temel iletişim protokolüdür. Farklı cihazlarda çalışan uygulamalar arasında güvenilir, düzenli ve hata kontrollü bir veri teslimi sağlar.

TCP/IP ile uygulama oluştururken, anlaşılması gereken birkaç temel kavram vardır:

• Bağlantı noktaları: Bağlantı noktaları, bir cihazda çalışan uygulamayı veya hizmeti tanımlamak için kullanılır. Her uygulamaya veya hizmete, verilerin doğru hedefe gönderilmesini sağlayan benzersiz bir bağlantı noktası numarası atanır.
• Soketler: Soket, iletişim için belirli bir uç noktayı temsil eden bir IP adresi ve bağlantı noktası numarasının birleşimidir. Soketler, cihazlar arasında bağlantı kurmak ve uygulamalar arasında veri aktarmak için kullanılır.
• Bağlantılar: İki cihaz birbiriyle iletişim kurmak istediğinde iki soket arasında bağlantı kurulur. Bağlantı kurma işlemi sırasında cihazlar, verilerin bağlantı üzerinden nasıl iletileceğini belirleyen maksimum segment boyutu ve pencere boyutu gibi çeşitli parametreleri müzakere eder.
• Veri aktarımı: Bir bağlantı kurulduktan sonra, her cihazda çalışan uygulamalar arasında veri aktarımı yapılabilir. Veriler genellikle segmentler halinde iletilir ve her segment güvenilir teslimat sağlamak için bir sıra numarası ve diğer meta verileri içerir.

TCP/IP ile uygulama oluştururken, uygulamanızın uygun bağlantı noktaları, yuvalar ve bağlantılarla çalışacak şekilde tasarlandığından emin olmanız gerekir. Ayrıca HTTP, FTP (Dosya Aktarım Protokolü) ve SMTP (Basit Posta Aktarım Protokolü) gibi TCP/IP ile yaygın olarak kullanılan çeşitli protokollere ve standartlara aşina olmanız gerekir. Bu kavramları ve protokolleri anlamak, etkili, ölçeklenebilir ve güvenli internet tabanlı uygulamalar ve hizmetler oluşturmak için çok önemlidir.

SSL/TLS ile İnternet İletişimini Güvenli Hale Getirme

Daha önce tartıştığımız gibi, SSL/TLS, internet üzerinden iletilen verileri şifrelemek için kullanılan bir protokoldür. Genellikle web tarayıcıları, e-posta istemcileri ve dosya aktarım programları gibi uygulamalar için güvenli bağlantılar sağlamak için kullanılır.

İnternet iletişimini güvenli hale getirmek için SSL/TLS kullanırken anlaşılması gereken birkaç temel kavram vardır:

• Sertifika: SSL/TLS sertifikaları, istemci ve sunucu arasında güven oluşturmak için kullanılır. Sunucunun kimliği hakkında bilgi içerirler ve orijinalliklerini doğrulamak için güvenilir bir üçüncü tarafça (Sertifika Yetkilisi) imzalanırlar.
• El sıkışma: SSL/TLS el sıkışma işlemi sırasında, istemci ve sunucu, şifreleme algoritması ve güvenli bağlantı için diğer parametreler üzerinde anlaşmak üzere bilgi alışverişinde bulunur.
• Şifreleme: Güvenli bağlantı kurulduktan sonra, veriler üzerinde anlaşmaya varılan algoritma kullanılarak şifrelenir ve istemci ile sunucu arasında güvenli bir şekilde iletilebilir.

İnternet tabanlı uygulamalar ve hizmetler oluştururken, SSL/TLS’nin nasıl çalıştığını anlamak ve uygulamanızın oturum açma kimlik bilgileri, ödeme bilgileri ve diğer kişisel veriler gibi hassas verileri iletirken SSL/TLS kullanacak şekilde tasarlandığından emin olmak önemlidir. Ayrıca, sunucularınız için geçerli SSL/TLS sertifikaları aldığınızdan ve sürdürdüğünüzden ve SSL/TLS bağlantılarınızı yapılandırmak ve güvenliğini sağlamak için en iyi uygulamaları izlediğinizden emin olmanız gerekir. Bunu yaparak, kullanıcılarınızın verilerinin korunmasına yardımcı olabilir ve uygulamanızın internet üzerinden iletişiminin bütünlüğünü ve gizliliğini sağlayabilirsiniz.

Gelecek: Yükselen Trendler ve Teknolojiler

İnternet sürekli gelişiyor ve her zaman yeni teknolojiler ve trendler ortaya çıkıyor. Bir geliştirici olarak, yenilikçi ve etkili uygulamalar ve hizmetler oluşturmak için en son gelişmelerden haberdar olmak önemlidir.

İşte internetin geleceğini şekillendiren yeni trendlerden ve teknolojilerden bazıları:

• 5G: 5G, önceki nesillere göre daha yüksek hızlar, daha düşük gecikme süresi ve daha fazla kapasite sunan en yeni nesil mobil ağ teknolojisidir. Otonom araçlar ve uzaktan ameliyat gibi yeni kullanım durumlarını ve uygulamaları mümkün kılması bekleniyor.
• Nesnelerin İnterneti (IoT): IoT, internete bağlı ve veri alışverişi yapabilen fiziksel cihazlar, araçlar, ev aletleri ve diğer nesnelerin ağını ifade eder. IoT büyümeye devam ettikçe, sağlık, ulaşım ve üretim gibi sektörlerde devrim yaratması bekleniyor.
• Yapay Zeka (AI): Makine öğrenimi ve doğal dil işleme gibi yapay zeka teknolojileri, sesli asistanlardan dolandırıcılık tespitine kadar çok çeşitli uygulama ve hizmetleri desteklemek için halihazırda kullanılıyor. Yapay zeka ilerlemeye devam ettikçe, yeni kullanım durumlarını etkinleştirmesi ve sağlık, finans ve eğitim gibi sektörleri dönüştürmesi bekleniyor.
• Blok Zinciri: Blockchain, güvenli, merkezi olmayan işlemlere olanak tanıyan dağıtılmış bir defter teknolojisidir. Kripto para biriminden tedarik zinciri yönetimine kadar çok çeşitli uygulamalara güç sağlamak için kullanılıyor.
• Uç bilgi işlem: Uç bilgi işlem, verilerin merkezi veri merkezleri yerine ağın ucunda işlenmesi ve depolanması anlamına gelir. Gerçek zamanlı analitik ve düşük gecikmeli uygulamalar gibi yeni kullanım durumlarını ve uygulamaları etkinleştirmesi bekleniyor.

Bu ve diğer gelişmekte olan trendler ve teknolojilerle güncel kalarak, uygulamalarınızın ve hizmetlerinizin en son özelliklerden yararlanacak ve kullanıcılarınız için mümkün olan en iyi deneyimi sunacak şekilde oluşturulduğundan emin olabilirsiniz.

Son

Bu da bizi bu makalenin sonuna getiriyor. Çok yol kat ettik, bu yüzden öğrendiklerimizi gözden geçirmek için bir dakikanızı ayıralım:

• İnternet, veri alışverişi için standart bir dizi iletişim protokolü kullanan, birbirine bağlı bilgisayarlardan oluşan küresel bir ağdır.
• İnternet, IP ve TCP gibi standartlaştırılmış protokoller kullanarak cihazları ve bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayarak çalışır.
• İnternetin çekirdeği, farklı cihazlar ve sistemler arasındaki trafiği yönlendiren birbirine bağlı yönlendiricilerden oluşan küresel bir ağdır.
• Aşina olmanız gereken temel kavramlar ve terminoloji arasında paketler, yönlendiriciler, IP adresleri, alan adları, DNS, HTTP, HTTPS ve SSL/TLS bulunur.
• Protokoller, internet üzerinden iletişim ve veri alışverişini sağlamada kritik bir rol oynar ve farklı üreticilerin ve satıcıların cihazlarının ve sistemlerinin sorunsuz bir şekilde iletişim kurmasına olanak tanır.

Umarım bu makaleyi faydalı bulmuşsunuzdur. Herhangi bir sorunuz veya yorumunuz varsa, lütfen bunları aşağıya bırakmaktan çekinmeyin. Okuduğunuz için teşekkürler!